Kentin en önemli sorunları nelerdir diye sorsalar; ulaşım, üstyapı ve siyasi boş çatışma derim. Diğerlerini sonraya erteleyip ulaşıma bakalım.
Kentimizde ulaşım sorunu hiç bitmedi ve bitmeyecek. Çünkü sistem kurulurken kazanç üzerine kurgulandı. Belediye yasasında eskiden ‘belediye yapar’ deniyordu, sonra; ‘yapar veya yaptırır’ dendi. Bu nedenle belediyeler kentin bütün sorunlarının çözümünü özel şirketlerle çözmeyi amaç edindi. Oysa bazı hizmetlerden belediye çekilemez, çekilmemelidir.
Ulaşım yerel idarenin çekilmemesi gereken alanlardan birisidir. Ülkenin iletişimini bir özel şirkete vermekle kentin ulaşımını özel şirkete devretmek arasında fark yoktur. ETUS oluştu, kurulduğunda Kent Konseyi davacı olmamış olsaydı ETUS dilediğini yapacaktı. Yargı “tekel” oluştuğuna karar verip bazı hakları yeniden Belediyeye verdi. Ki bunları başkanlar hiç kullanmadı. Aksine ETUS tarafından oldular.
Herkesin bir şekilde şikâyetçi olduğu ETUS ile 6 Ocak günü bir kez daha sorun yaşadım ve yurttaş olarak üç gün izledim. Bu köşede kişisel sorunlarımı elbette yazmıyorum ama bu kişisel değil. Amaç kurumları yıpratmadan sistemli, hatasız, şeffaf çalışmalarını sağlamak. Bu da biz kentlilerin kurumları denetlemesi, izlemesi ile olacaktır. Bu kentlilik görevimizdir.
Konu basit; 06.01.2024 Cumartesi günü akşamı sanırım 18.50 falandı SSK durağında Pazartesi Pazarı’ndan kalkıp Otogar’a gidecek olan 2/A hattı aracını beklemeye başladım. Beklemem bir saate yaklaştığında wahtsApp üzerinden 543…….10 numaralı telefona yazdım. Bir dakika sonra da aynı telefonu aradım, saat 19.36 idi.Yetkilinin iddiası o duraktan 20 dakikada bir aracın kalktığı ve 19.03’te araç geçtiği idi ve yeni aracın 19.25’te kalktığını bildirdi. Araç 19.45’te geldi ve ben eve geldim.
Velev ki 19.03’te araç geçti. 19.25’te kalkan araç 19.45 gibi yani 20 dakikada geldiğine göre 19.03’te duraktan geçen araç 18.43 gibi kalkmış olmalı. Bu durumda 20 dakika kuralı yetkilinin kendi ifadeleri ile çelişkili. 18.43 ve 19.25 iki aracın kalkış saati olmaktadır. Aradaki fark 20 dakika değil 42 dakikadır. 19.03’te gelen araçtan sonra 19.23 gibi yeni araç gelmeliydi ki “20-25 dakikada bir araç kalkıyor” sözü doğru olsun.Ve konuştuğum ETUS yetkilisine de dediğim gibi birkaç günümü ETUS’u inceleme ve izlemeye ayırdım.
Arama motorundan “ETUS” diye arama yaptığımda “Edirne’de bir devlet dairesi” diye cümle çıkıyor! ETUS’a dair web sitesi yok mu, ben mi bulamadım acaba? Ama ETUS’a dair her soruda belediye ulaşım hizmetleri müdürlüğü karşınıza çıkıyor. Örneğin; ETUS kalkış saatlerini aradığımda; “SEFER SAATLERİ GÜNCELLENMEKTEDİR” yazısı karşınızda (https://www.edirnebelediyesiulasimhizmetleri.com/). ETUS Belediyeye bağlı bir devlet dairesi mi oldu diye kuşkum arttı!
Kısacası ETUS güncel kalkış saatlerini bulamadım. Aldığım bir bilgiye dayanarak diyeyim ki yenileniyormuş ve yenilenince bana ulaşacak ve zaten web sitesinde de yayınlanacaktır. Daha önceki araştırmalarımdan, arşivlerden de edindiğim izlenim şudur ki; araçlar kentlinin hareket zamanlarına göre; 5, 8, 10, 12, 15, 20 ve 30 dakikada bir hareket ediyor. Araç hareketlerinin kentlinin hareketliliği ile uyumlu düzenlenmiş olması doğru bir uygulama.
İnceleme dışında somut bilgilere ulaşmak amacıyla ETUS araçlarını da değişik hatlarda ve zamanlarda izledim. Geçiş dakikalarını buraya almadım ama yazdım. Birlikte bakalım:
07.01.2024 Pazar günü 13.40 ile 16.00 saatleri arasında 140 dakika kayıt tuttum.
2/A hattında; kentten Otogar tarafına 13 ve Otogar’dan kent tarafına12 araç geçti.
5/A hattında; kentten Otogar tarafına 10 ve Otogar’dan kent tarafına13 araç geçti.
08.01.2024 Pazartesi günü saat 10.18 ile 10.54 arasında 36 dakika kayıt tuttum.
2/A hattında; kentten Otogar tarafına 4 ve Otogar’dan kent tarafına 4 araç geçti.
5/A hattında; kentten Otogar tarafına 5 ve Otogar’dan kent tarafına 7 araç geçti.
09.01.2024 Salı günü saat 15.30 ile 16.05 saatleri arasında 35 dakika bekledim.
2/A hattında; kentten Otogar tarafına 6 ve Otogar’dan kent tarafına 5 araç geçti.
5/A hattında; kentten Otogar tarafına 3 ve Otogar’dan kent tarafına 5 araç geçti.
09.01.2024 Salı günü saat 16.05 ile 18.20 saatleri arasında 135 dakika bekledim.
3 No’lu hatta kentten Otogar tarafına 13 ve Otogar’dan kent tarafına giden 16 araç geçti.
Üç günün değişik zamanlarında yaptığım gözlem; araçların olduğundan fazla çalışması idi. Başka hatları kullanan arkadaşlarla da konuştum ki onlarda aynı görüşte.
Yetkililer “hep böyleyiz biz” demeye kalkmasınlar. ETUS araçlarının zaman konusunda genellikle yolcuyu beklettikleri gerçeğini değiştiremezler.
Acaba ne oldu da 7 Ocak günü başlayan değişim oldu? Seçim nedeniyle tüm hızıyla hizmet verilmesi ve her şeye rağmen tüm araçların kullanılması gibi kararlar mı alındı?
Kısacası; ETUS eleştirisi yazmak amacıyla yaptığım inceleme ve bu üç günlük çalışma olumlu eleştiriye dönüştü. Karar alınsın veya alınmasın kentlinin istediği budur. Umarım en yakın zamanda hareket saatleri de web sitesine konur ve daha anlamlı kentli denetimleri yaparız ve söylenen ile uygulananın aynı olduğunu görürüz.