Olgay GÜLER
Edirne İdare Mahkemesi’nin Lalapaşa ilçesine bağlı Vaysal Köyü’nde tamamı ormanlık alana ve su kaynaklarına 400 metre mesafede yapılmak istenen Yeni Kalker Ocağı ve Kırma Eleme Tesisi için verilen ‘Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Gerekli Değildir’ kararının iptaline yönelik verdiği kararı, Danıştay 4’üncü Dairesi de onayladı.
Edirne’nin Lalapaşa ilçesinde Vaysal ve Hacıdanişment köyleri arasında bulunan kalker ocağını işleten firmanın kırma eleme tesisinin kapasitesini arttırması için Edirne Valiliği 2023 yılında ‘ÇED olumlu’ kararı verdi. Karar üzerine S.S.Vaysal Tarımsal Kalkınma Kooperatifi’nin ‘ÇED olumlu’ kararının iptaline yönelik açtığı davada mahkeme, kooperatifi haklı gördü ve kararı iptal etti. Gelişme sonrası firmanın aynı bölgede ormanlık alana ve su kaynaklarına 400 metre mesafedeki alana Yeni Kalker Ocağı ve Kırma Eleme Tesisi yapmak istedi. Proje için Edirne Valiliği’nce verilen ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararı, köylülerin açtığı dava sonucu 3 Ekim’de Edirne İdare Mahkemesi’nce reddedildi. Firmanın temyize gittiği iptal kararını görüşen Danıştay 4’üncü Dairesi 28 Aralık’ta temyiz talebini reddedip, İdare Mahkemesi’ni haklı buldu ve iptal kararını onadı.
‘HUKUKA VE BİLİME AYKIRILIK ORTAYA ÇIKMIŞTIR’
Danıştay’ın iptalle ilgili gerekçeli kararını açıklamasının ardından köylüler Edirne’de bir kafeteryada bir araya gelip basın açıklaması yaptı. Köylülerden Naif Özdoğan, Danıştay’ın kararıyla firmanın yapmak istediği ocağın çok zararlı olduğunun ortaya çıktığını söyledi. Özdoğan, “Projenin ve kararın bilime aykırılığı bilirkişi heyet raporu ile hukuka ve mevzuata aykırılığı ise önce İdare Mahkemesi kararı ile şimdi de Danıştay kararı ile kesin olarak ispatlanmıştır. Edirne İdare Mahkemesi 03.10.2023 tarihli kararıyla; faaliyet sonucu ortaya çıkacak toprak için tespit edilen alanın yeterli olmadığı, yapılacak faaliyet sonucunda orman örtüsünün zarar göreceği, rehabilitasyon planında ağaçlandırmaya ilişkin yeterli veri bulunmadığı, toprak altına serilecek kaba materyaller sıkılaştırılmadığında toprak suyunun hızla kaybına ve su sorununa yol açabileceği, ortaya çıkacak toz nedeniyle organik tarımın olumsuz etkileneceği, PTD’de yeterince tarımsal bilgilendirmeye yer verilmediği, göçmen kuşların bölgede konaklamayıp konaklamadıkları yönünde bir değerlendirme bulunmadığı, gerçekleştirilecek patlatmalar sonucunda yer altı su kanallarının zarar göreceği ve kesintiler oluşabileceği, dolayısıyla bu açılardan detaylı bir ÇED raporunun hazırlanması gerektiği anlaşılmakla, dava konusu Edirne İli, Lalapaşa İlçesi, Vaysal Köyü mevkiindeki Cantaş İnş. Ve Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılması planlanan 89349 nolu kalker ocağı projesi için davalı idare tarafından verilen “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir” kararında, hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır” dedi.
‘BU İŞKENCEYİ DURDURUN’
Köyde ormanlık alanda halen firmanın devam ettirdiği yeni ocak çalışmalarının hemen durdurulması gerektiğini belirten Özdoğan, “Varolan taşocağı ve kırma eleme tesisinin kapasite artışı da mahkemece iptal edildiği için, ormanı yok ederek yeni üç ayrı ocak açmak için süren faaliyetin çok zararlı olduğu Danıştay Dördüncü Dairesinin Onama kararıyla tamamen ortaya çıkmıştır. Çevreyi korumakla yükümlü ve görevli olan Bakanlık yetkililerine sesleniyoruz gecikmeksizin Danıştay Onama kararıyla kesinleşmiş yargı kararlarını uygulayın. Doğamıza, yaşamımıza çok zararlı olduğu ortaya çıkan Ormanlık alana açılmaya başlanmış olan Yeni Kalker Ocağını ve var olan Kırma Eleme Tesisini derhal kapatın. Doğaya ve dört köye her gün yapılan bu işkenceyi durdurun. Edirne İdare Mahkemesinin iki ayrı iptal kararına, Danıştayın iki ayrı Onama kararlarına rağmen ormanlarımızın yok edilmesi, taş için köylülerin yok sayılması, hukukun üstünlüğüne saygı gösterilmemesi çok büyük haksızlık ve adaletsizliktir” diye konuştu.
‘AĞAÇLAR KESİLİYOR VE BİR ŞEY YAPAMIYORUZ’
Kooperatif Başkanı İbrahim Karapoyraz da, hukukun kararına uyulmasını beklediklerini belirtti. Karapoyraz, “Biz sadece hukuka ve kanunlara uyulmasını istiyoruz. Biz bunu İdare Mahkemesi’nde kazandık hukuksal olarak, Danıştay’dan da ret cevabı geldi. Bugün halen faaliyet devam ediyor. Oradaki ağaçlar şu anda kesiliyor ve bir şey yapamıyoruz. Edirne Valiliği’nden buna dur denmesini bekliyoruz. Neye dayanarak halen çalışmaları devam ettiriyorlar bilmiyoruz. Yapabileceğimiz daha ne var bilemiyoruz” şeklinde konuştu.