IRAK

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Irak; güzel Türkçemizde uzak anlamında da kullanılan bir kelime. Bir diğer anlamı ise malum; devlet. Devlet demişken akla ister istemez Weber’in modern devlet tanımı geliyor. Ne diyordu Weber, devlet için; tanımlı bir coğrafya üzerinde meşru güç kullanma otoritesi… Yani bir otorite var ve bu otoritenin güç kullanımı meşruiyet içeriyor. Bu minvalde Irak devletinin, devlet kapasitesi ortada. Bir tarafta ABD diğer tarafta İran İslam Cumhuriyeti arasında gidip gelen bir devlet.

Irak, başarısız devlet kategorisine girmemesi için bölgesel seviyede ilişki sahibi olduğu Türkiye Cumhuriyeti Devleti, Suudi Arabistan Krallığı, Katar, Mısır gibi devletlerle çeşitli seviyelerde ilişki tesis ediyor. Ancak bu noktada dikkatten kaçırılmaması gereken bir nokta anılan bütün bu devletlerin ABD ile ilişkisinin olmasıdır. Bu ilişki seviyesini anlayabilmek için oldukça meşakkatli bir dış politika ve uluslararası politika okunması gerekiyor. İki satırlık tivıtır gönderileri ile yarım saatlik yutup çenil yayınlarıyla olmaz bu iş. Hoş zaten orada da körler sağırlar birbirini ağırlar nevinden “dinleyici” yahut “okuyucunun” benim istediğimi yaz ve söyle yoksa ilgi göstermem davranışı var. Bu minvalde hareket eden akademisyenin de önce cübbesine bir bakması gerekiyor.

Irak’ın uluslararası politika alanında bir seviye teşkil edebilmesi sadece belli bir coğrafi alan üzerinde faaliyet göstermeye çalışması yetmiyor. Güçlü bir teşkilatlanmasının da olması gerekiyor ki bu durumun içeriği hayli tartışılır. Bir de Irak’ın kuzeyindeki de facto yapı sorunu var. ABD’nin işgali sonrası ortaya çıkan federalimsi bir yönetim ucubesi söz konusu. Federe devletler hangileri yahut hangisi, Basra’nın güneyinde bir federe yapı var mı yok mu bu soruların cevabını vermek o kadar güç ki…

Irak’ın kuzeyindeki de facto yapının kapasitesi de ayrı bir sorun. Pek çok komplo söylemcisi2017 yılına kadar buranın bir bağımsızlık faaliyetini mutlak bir şekilde gerçekleştireceği yönünde ifadeler kullanıyordu. Bunlar, inanınız,Barzani’nin kendisine olan güveninden çok daha Barzani’ye güven telkin eden ifadelerdi. Ancak dediğim gibi konvansiyonel ve sosyal medyanın popülarite çılgınlığı neticesinde kullanılan bu sözlerin herhangi bir içeriğinin olmadığı da görüldü. Referandum sonucu Barzani’nin gücünün de sarsılmasına neden oldu.

Referandum öncesi DAEŞ terör örgütünün Irak’ın kuzeyindeki faaliyetlerinin engellenebilmesi hususunda da oldukça başarısız bir sınav verdi de facto yönetim. Bu şartlar altında Irak’ın kuzeyinden Suriye’nin kuzeyine bir hat kurabildi DAEŞ. Ne acıdır ki Irak’ın kuzeyinde bir başarı gösteremeyen yapının bir benzerini ABD, Suriye’nin kuzeyinde kurmaya çalıştı. Bu durumun da bir başarı getiremeyeceği aşikar ancak ABD’nin politik yaklaşımı bu durumun devam ettirilmesi için zorlayıcı bir tavrı ortaya çıkarıyor. Aklıma dönemin Irak başbakanı Maliki’nin The Washington Post gazetesinde açık bir şekilde yazdığı kendilerine yeterli silah ve mühimmat sağlandığı takdirde bölgeyi DAEŞ tehlikesine karşı koruyabileceklerini belirttiği yazısı geldi. O dönemin etkili senatörlerinden John McCain, Maliki iktidarının İran’a yakınlığı dolayısıyla bu desteği almasını önlemişti. Sonuç ortada. Irak’ın kuzeyindeki de facto yapıya olan aşırı güven ve entari giyerek DAEŞ’ten kaçan “kahramanlar”.

Bu yapıyla kurulan irtibatın maalesef olması gerekiyor. Zira de jure bir içeriği olmasa da de facto olarak orada bulunuyorlar. Ancak bu irtibat bürokrasinin belli bir seviyesinde yani ilgili bölgedeki Milli İstihbarat Başkanlığı yetkilileri, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin ilgili sorumluluk bölgesindeki personelin de facto yapının yöneticilerini çağırarak gereklilikleri bildirmesi şeklinde olması evladır. Bu yaklaşımın Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin Suriye’nin kuzeyindeki faaliyetleri açısından da önemli bir dayanak noktasını ortaya çıkaracağını değerlendiriyorum. Haftaya görüşmek dileğiyle memleketimin güzel insanları…