Geçen hafta Türkiye’de önemli bir siyasi olay oldu, CHP kongresi yapıldı. 13 yıl genel başkanlık yapmış olan Sy Kemal Kılıçdaroğlu seçim sonucu başkanlığı kaybetti, yerine Sy Özgür Özel CHP Genel başkanı oldu. Bu olay demokrasilerde normaldir, biri gider, başka biri gelir, bir nevi nöbet değişimi.
CHP Türkiye’deki Cumhuriyet devrinin 1923’ten beri en eski ve uzun ömürlü siyasi kuruluşudur. Ondan önce Osmanlı zamanında İttihat Terakki varmış. Cumhuriyetin ilk yıllarında Terakki Perver Fırkası kurulmuş, başka kuruluşlar varsa da bunlar laftan öte gidememiş. CHP’nin kuruluşu tek parti devridir ve ilk Genel Başkan Mustafa Kemal Atatürk’tür. Ölümüne kadar da o olmuştur, ölümünden sonra İsmet İnönü genel başkan olmuş.
Devir tek parti devriydi, partinin başında Atatürk vardı, Türkiye yangından kurtulmuştu, geriye bu yangının külleri kalmıştı, yeni devlet Türkiye Cumhuriyeti bu yangının külleri üzerine kuruluyordu. Türkiye bir çok yeniliğe muhtaçtı bunları yapmak gerekiyordu. CHP reformların lokomotifi oldu, Türkiye’yi yenileştirmek lazımdı. İşte bu vizyonu CHP Atatürk önderliğinde yaptı.
Bu reformlar, kıyafet, yazı, Dil Tarih Kurumunun kurulması, demir yollarının Kars’a kadar uzatılması, sanayileşme hamleleri, okullarda üniversitede yenilenme, Türkiye’nin elektriklendirilmesi, Köy Enstitülerinin temellerinin atılması ve daha bir çok reformlar.
1938 yılında Atatürk’ün ölümünden sonra CHP’ nin başına İsmet İnönü geçti, genel başkan oldu. Bir yıl sonra İkinci Dünya Savaşı başladı, Türkiye’nin etrafında ateşler yanıyordu. 17 milyonluk Türkiye 800.000 asker besliyordu. Türkiye müttefiklerin yanında idi, savaş dışı politika izliyordu, Türkiye’yi savaşa sokmak için her türlü oyunlar oynanıyordu. Direnme başarılıydı zor günler yaşıyorduk. O günleri bilirim. Nihayet 1945 te savaş bitti, askerin çoğu terhis edildi ve normal hayat sürüyordu.
Türkiye savaşa girse idi ne olurdu, Almanlar batıdan, Ruslar doğudan saldıracaklar, Anadolu ovası savaş meydanı olurdu ve Türkiye komünizmin kucağına otururdu. 1989’a kadar komünist Türkiye olurdu, bu zor günlerin altından CHP’nin politikaları Türkiye’yi kurtardı.
Artık savaş bitmişti, toparlanma yılları başlamıştı. Yeni milletler arası kuruluşlar oluşuyordu. Türkiye olarak hangi kuruluşun kapısını çalsak red cevabi alıyorduk, sebep siz savaşa girmediniz ve tek parti ile yönetiliyorsunuz, demokrasiden uzaksınız cevabı alıyorduk. Bu arada Köy Enstitüleri çoktan kurulmuştu.
O günkü hükümet bir karar aldı ve çok partili devre geçtik. Partilerin en göze batanı Demokrat Parti idi. 1946 da genel seçim yapıldı. CHP kazandı. Demokrat Parti henüz yeteri kadar teşkilatlanamamıştı. CHP devleti dört yıl daha idare etti, 1950 de genel seçimi kaybetti. Demokrat Parti çoğunlukla kazandı, artık iktidardı. Bu kaybediş CHP için bir şoktu, politika bu, bazen öyle bazen böyle.
CHP niye kaybetti, sıkıntılı günlerin vebalini halk CHP’ye yükledi. Bir yerde CHP’den öç aldı. Halk bu bazen öyle, bazen böyle karar verir. CHP ana muhalefetti, 27 yıllık iktidarı kaybetmişlerdi, DP hamleler yapıyordu. CHP ilk yıllarda sakin olurken, gittikçe hırçınlaşıyordu. Bu hırçınlık sokak gösterine kadar sürdü ve 27 Mayıs 1960 ta askeriyenin darbesi ile Demokrat Parti iktidardan uzaklaştırıldı, yönetim askerindi. Yine genel seçim yapıldı, CHP kazandı, İsmet İnönü Başbakandı ve CHP’nin genel başkanıydı. Bu arada Kıbrıs olayları oldu, bundan sonraki genel seçimleri CHP kaybetti, iktidar Adalet Partisi’nindi.
CHP yine ana muhalefetti, genel başkan İsmet İnönüy’dü, genel sekreter Bülent Ecevit’ti. Yetmişli yıllarda kongre yapıldı, İsmet İnönü seçimi kaybetti, partiden istifa edip ayrıldı. Bülent Ecevit CHP Genel başkanı oldu.
Bülent Ecevit kimdi, gazeteciydi, 38 yaşındaydı, Robert Koleji mezunuydu. Halkın sempatisini kazanmış biriydi. Esmer tenli olduğu için halk ona Karaoğlan lakabını takmıştı. Genel seçimler oldu Adalet Partisi kaybetti, CHP kazandı ve Bülent Ecevit Türkiye’nin Başbakanıydı. Adalet Parti’nin seçimi kaybetmesi iş çevrelerini üzdü. Suni bir kıtlık yaratıldı, petrol ürünleri, yağ, bir çok gıda ürünü yok, aradığını bulanmıyorsun gençlik sağ, sol diye ikiye bölünmüş, sokak çatışmaları devam ediyor, ölenler oluyordu. Yıl 1980, 12 Eylül askeri darbesi ile partiler kapatıldı, Türkiye yine askerin eline kaldı.
CHP de kongre yapılır, Genel Başkanlığı Sy Kemal Kılıçdaroğlu kazanır. 13 yıl genel başkanlık yapar. Son yapılan kongrede kaybeder, onun yerine Özgür Özel genel başkan olur. Özgül Özel kimdir, bütün bildiğimiz, 49 yaşında, eczacılık tahsil etmiş, Manisalı bir vatandaşımızdır.
CHP hakikaten partiydi Atatürk’ün zamanında, bir vizyon partisiydi, ondan sonra sıkıntılı günler yaşadı. Dünya savaşı, kıtlık yılları, askeri müdahaleler, anarşi vizyon yaratma fırsatını CHP ye vermedi. Son zamanlarda da yirmi yılda çok konuştular ama bir iktidar olamadılar. Özgül Özel yönetiminde belki iktidar olurlar, bir vizyon yaratırlar. CHP için iktidar olmanın yolu piyasa bilgisi olan kadrolar oluşturmalılar. CHP’yi iktidar görmek istiyoruz, bakalım ne zaman…