Türk Dil Bayramı 92 yaşında

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Atatürkçü Düşünce Derneği Edirne Şubesi, Türk Dil Bayramı’nın kutlarken Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Türk Dili’nin dillerin en zenginlerinden olduğu konuşmasını anımsatarak , “Yeter ki bu dil şuurla işlensin” sözlerini paylaştı.
Atatürkçü Düşünce Derneği Edirne Şubesi Yönetim Kurulu,26 Eylül Türk Dil Bayramı’nı kutladığı açıklamasında şunlara yer verdi:
“26 Eylül1932’de Dolmabahçe Sarayı’nda toplanan Birinci Türk Dili Kurultayı’nın son gününde oybirliği ile kabul edilen 26 Eylül Dil Bayramı, aynı zamanda ‘Dil Devrimi’nin da coşkuyla kutlandığı bir gündür. Bilindiği gibi ‘Dil ve Alfabe Devrimi’ 1 Kasım 1928 yılında gerçekleşti ve dört yıl sonra ilk defa 26 Eylül 1932 günü “Birinci Türk Dili Kurultayı” toplandı. Birinci Türk Dil Kurultayının toplandığı Eylül ayının 26. gününü de içine alan son hafta ‘Dil Bayramı’ olarak kutlanmaktadır.
26 Eylül 1932 tarihinde toplanan 1. Türk Dil Kurultayı ile Yüzyıllar boyunca Türk diline giren yabancı kelimeler Türkçe’den arındırıldı. Dil Bayramı ilk kez kutlandı.
Türk Dili Tetkik Cemiyeti 12 Temmuz 1932’de kuruldu. Cemiyetin kurucuları; SamihRifat (Başkan), Ruşen Eşref (Ünaydın), Celal Sahir (Erozan) ve Yakup Kadri (Karaosmanoğlu) beyler oldu. Amacı, ”Türk dilinin öz güzelliğini ve zenginliğini meydana çıkarmak, onu yeryüzü dilleri arasında değerine yaraşır yüksekliğe eriştirmek” diye belirlenen Cemiyet, 26 Eylül-5 Ekim 1932’de Dolmabahçe Sarayı’nda Birinci Türk Dili Kurultayı’nı topladı.
Dilcilerin yanı sıra yazarların, her meslekten aydınların, halk temsilcilerinin katıldığı Kurultayda çalışma kolları kuruldu. Ahmet Cevat (Emre) ”Sözlük-Terim Kolu” başkanlığına, Ragıp Hulusi (Özden) ”Derleme Kolu’ başkanlığına, Hasan Ali (Yücel) ”Lenguistik-Filoloji Kolu” başkanlığına, İbrahim Naci (Dilmen) ‘Yayın Kolu’ başkanlığına getirildi. Cemiyet, 1934’te yapılan kurultayda ‘Türk Dili Araştırma Kurumu’ adını aldı; 1936’daki kurultayda ise adı, bugünkü ‘Türk Dil Kurumu’ (TDK) olarak değiştirildi. Atatürk, ölümünden kısa süre önce yazdığı vasiyetname ile mal varlığını Türk Dil Kurumu ile Türk Tarih Kurumuna (TTK) bıraktı. Bu iki kurumun bütçesi bugün de Atatürk’ün mirasından karşılanmaktadır. TDK ve TTK, 1982 Anayasası ile oluşturulan ”Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu”na bağlandı.
Türk Dil Kurumu’nun yapısıyla ilgili ilk önemli değişiklik 1951 yılındaki olağanüstü kurultayda yapılmıştır. Atatürk’ün sağlığında Millî Eğitim Bakanının Kurum başkanı olmasını sağlayan tüzük maddesi 1951’de değiştirilmiş; böylece Kurumun devletle bağlantısı koparılmıştır. Söz konusu Kurultay’da yapılan tüzük değişikliği ile Cumhurbaşkanlarının Kurumu koruyuculuk özellikleri, Millî Eğitim Bakanlarının doğal Kurum başkanlıkları hükümleri kaldırılmış, Yönetim Kurulunun kendi içinde başkan seçmesi kuralı getirilmiştir. Böylece Kurumun 1951 yılına kadar süren devlet himayesindeki dernek statüsüne son verilmiştir. Bu tarihten sonra bir dernek yapısındaki TDK’nin Başkanı, hemen her meslekten kişilerin bulunduğu üyeler tarafından seçilen Yönetim Kurulu içerisinden seçilecektir. Bu hüküm, izleyen kurultaylarda kabul edilen tüzüklerde yer almıştır.
Yeni dönemde Türk Dil Kurumu başkanı ne yazık ki artık atama yoluyla göreve getirilmektedir. Türk Dil Kurumu teşkilat yapısında yapılan son değişiklik 02.11.2011 tarihinde 664 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile yapılmıştır.
Türk Dil Kurumunun üç süreli yayını bulunmaktadır. Güncel dil ve edebiyat konuları ve geniş kitlenin anlayacağı dilde yazılmış araştırmaları içine alan Türk Dili dergisi ayda bir yayımlanmaktadır. Altı ayda bir yayımlanan Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi; Kazak, Kırgız, Özbek, Türkmen, Azeri, Tatar vb. Türk topluluklarının dil ve edebiyatlarıyla ilgili araştırmalara yer verir. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten ise bilimsel araştırmaları içine alır ve yılda bir sayı yayımlanır.
Türk Dil Kurumu kuruluşundan bugüne içinde bilim sanat terimleri sözlükleri, ağız araştırmaları, Türk dünyası destanları ve edebi metinlerinin bulunduğu geniş bir yelpazede 1163’ü geçen eseri yayımlayarak bilim de kültür dünyasına sunmuştur.
Atatürkçü Düşünce Derneği Edirne Şubesi Yönetim Kurulu olarak, ‘Milli his ile dil arasındaki bağ çok kuvvetlidir. Dilin milli ve zengin olması milli hissin inkışafında başlıca müessirdir. Türk Dili, dillerin en zenginlerindendir, yeter ki bu dil şuurla işlensin. Ülkesini, yüksek istiklalini korumasını bilen Türk milleti, dilini de yabancı diller boyunduruğundan kurtarmalıdır’ diyen büyük önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve Dava arkadaşlarını saygı, minnet ve özlemle anıyoruz.26 Eylül Türk Dil Bayramı’nın 92. yılı Ulusumuza kutlu olsun!”