‘Toplumcu belediyecilik’

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Yerel Tarih Grubu’nun aylık toplantısında bu kez “Tarihsel Bağlamda Toplumcu Belediyecilik; Yeni Toplumcu Belediyecilik İnşa Etmek Mümkün mü?” konulu konferans gerçekleştirildi. Edirne Belediyesi Atatürk Kültür Merkezi’nde yapılan konferansta Trakya Üniversitesi’nden Prof. Dr. Mahmut Güler konuşmacı olarak katılım gösterdi.

Toplumcu Belediyecilik konusunu kavramsal tartışmalarla açıklayan Güler; Belediyelerde toplumculuk anlayışının gelişimine değindi. Komün özerkliği ve Paris komün hareketinin evrensel etkisini ve işçi sınıfının kentsel haklara kadar uzanacak temel hak mücadelelerini belirten Mahmut Güler, ülkemizdeki yansımalarının ise cumhuriyetin ilanından sonra yerel hizmetlerde toplumculuğu dayattığını ve bu bağlamda halkçılık ve devletçilik ilkesinin uygulandığını söyledi.

Prof. Dr. Güler; komün hareketinin sanayileşme ve siyasi kültür, kentsel devrim ile işçi sınıfının taleplerinden doğduğunu ülkemizde ise 1970’lerde Toplumcu Belediyecilik Hareketini Ortaya Çıkaran İçsel ve Dışsal Faktörler olduğunu anlattı. Prof. Dr. Güler; haklar konusundaki gelişmelerin de toplumcu belediyeciliği geliştirdiğini belirtti. Bu süreçte ülkemizde de 1968 olaylarının bizde 1970 sonrası kendini gösterdiğini anlatan Güler; merkez yerel çekişmesinin, sosyo-ekonomik faktörlerin ve plansız kentleşmeyi dayatan gecekondulaşma ve ekonomik krizlerin toplumsal dinamikleri etkilediğini söyledi.

‘BELEDİYE SOSYALİZMİ’

Kapitalizmin en gelişmiş uygulaması olan İngiltere’de su, ulaşım ve doğalgazın bedava verilmesi talebi sonrasında bunun verildiği ve buna ‘Belediye Sosyalizmi’ olarak tarihe geçtiğini belirten konuşmacı hakların taleplerle elde edilebildiğine iyi bit örnek olduğunu ekledi.

Kentsel Toplumsal Hareketlerin ekonomik, siyasal ve sosyal sömürü ve baskı altında bulunan sınıfların sömürüye tepkisi olduğunu söyleyen Mahmut Güler; bunun ülkemize yansımalarını anlattı.

Ülkemizde cumhuriyeti kuranların günü koşulları ve 1929 dünya ekonomik bunalımı nedeniyle toplumcu belediyeciliğin temellerini attığını belirten Güler; 1924 yılında çıkarılan Köy Kanunu, Hafta Tatili Kanunu, Umur-U Belediyeye Müteallik Ahkam-ı Cezaiye Kanunu, 1926 Sular Kanunu, 1928 Hayvan Sağlık Zabıtası Kanunu, 1930 Belediyeler Kanunu ve Umumi Hıfzıssıhha Kanunu, 1933 Belediye Yapı Yolları Kanunu, 1935 Belediye Kent Planları yapılması ve İller Bankası Kanunlarının bunun kanıtı olduğunu belirtti.

BELEDİYELERİN YENİ ARAYIŞLARI

1970’lerde sosyal yapının gelişmesi ve önlenemeyen plansız kentleşme sonucunda kentsel kriz ve siyasi çekişmelerin kendini gösterdiğini çözüm için de kentlinin muhalif söylemlere oy verdiğini belirten konuşmacı; merkez ile uyuşmayan sosyal demokrat belediyelerin seçimlerde belediyeleri aldığını söyledi. Bu dönemde birçok kent belediyesinin sosyal hizmetler alanında merkeze karşı çözümler bulduğunu belirtti.

Bu gerilim sonucunda belediyelerin yeni arayışlara girdiğini söyleyen Mahmut Güler; bu arayışları şöyle sıraladı:

“Sınırlı kaynakları verimli kullanma, Yeni kaynaklar arama, Kent halkının desteği, kent halkı ile iletişim sağlanması ve örgütlenme.”

Prof. Dr. Mahmut Güler toplumcu belediyecilik anlayışının kentliye sağlayacağı yararları ile şöyle sıraladı:

“Kentlerde planlı gelişme sağlanır. Halka yönelik üretim yoluyla üretimdisipline edilir. Rantlar belediyeler tarafından halk yararına kullanılır. Üretim ve tüketim denetlenerek diğer komşu belediyelerle iş birliği içinde ortaklaşa pazarlama gerçekleştirilir. Ulaşım kolaylıklarından yararlanmada eşitlik sağlanır. Kamu iktisadi kuruluşlarının satış bayii ve acenteliklerinin belediyelere devri sağlanarak tüketim mallarının tüketiciye ulaşmasında eşitlik ve kolaylık sağlanır.”

Bu görevlerin geçmişte denendiğini ve yapıldığını da belirten Güler toplumcu belediyeciliğin beş temel ilkesinin; 1-Demokrasi ve katılım, 2-Birlikçi ve bütünlükçü, 3-Üretici, 4-Tüketimi düzenleyici, 5-Kaynak yaratıcı olduğunu da ekledi.

2019 SONRASI BELEDİYECİLİKTE ÜÇ KAVRAM

Günümüzde merkez yerel çatışmasının toplumu rahatsız eder konuma geldiğini ve bu nedenle de hizmetlerin yetersiz kaldığına vurgu yapan konuşmacı bugün liberallerin de yerel yönetimlerde katılım ve adaleti istediklerini söyledi. Toplumbilimci Harwey’in; Kapitalizmin sürdürülmesi ile yönetici sınıf iktidarının yeniden kurulması/inşası arasında bir gerilim olduğunu ve bu gerilimden kaynaklanan çelişkilerden toplumsal huzursuzluklar ortaya çıkacağını ileri sürdüğünü ve kapitalizmin bu toplumsal huzursuzluğu bastırmak için baskıyı arttıracağını belirttiğini söyleyen Güler 2019 sonrası belediyecilikte üç kavramın tartışıldığını söyledi; Kar için değil halk için, Toplumsal adalet, Adil dağıtım.

Bugün itibariyle iki ayrı dünya görüşü oluştuğunu belirten Mahmut Güler 1970 sonrası gelişen Toplumcu Anlayış ile 1980 sonrası gelişen yeni sağ anlayış belediyeciliğini şöyle karşılaştırdı.

“ Toplumcu anlayışta odak vatandaş, amaç kamu hizmeti iken; yeni sağ anlayışta odak müşteri ve amaç kârdır. Toplumcu anlayışta yöntem katılım, değer dayanışma iken yeni sağ anlayışta yöntem rekabet, değer bireyciliktir. Toplumcu anlayışta mekanizma belediye eliyle üretim iken yeni sağ anlayışta mekanizma özelleştirmedir.”

ÖRGÜTLÜ TALEP

Belediye yasasında yapılan bir değişiklik ile önceden belediyenin yaptığı işlerin piyasaya yaptırılabileceği kelimesi eklendikten sonra sosyal demokrat yerel yönetimlerin bile bunu uyguladığına dikkat çeken konuşmacı 1980 sonrasında belediyelerin söylemde yerel demokrasiye örnek olduğunu ancak uygulamada merkeze bağlandığını söyledi. Güler, sosyal belediyeciliğin kent çıkarı doğrultusunda öne çıkması için kentlilerin örgütlü taleplerinin olması gerektiğini belirtti.

Konferans sonrasında soru yanıt bölümü yapıldı ve Prof. Dr. Mahmut Güler’e teşekkür edildi.