Kayıp suda büyük fatura!

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Su ve Enerji Yöneticisi, DSİ Emekli Bölge Müdür Yardımcısı Hüseyin Erkin, AB ülkelerinde şehir su şebekeleri kayıp- kaçak oranı %10-15 iken Türkiye de ortalama kayıp – kaçak oranının  %48, bazı illerde ise %60-80 civarında olduğuna dikkat çekerek, Edirne’de de  yılda yaklaşık 5 milyon metreküp suyun bu yolla toprağa gittiğini söyledi. Erkin, “Edirne’de son 10 yılda kayıp – kaçak su miktarı yaklaşık 54 milyon m3 gibi büyük bir sudur. Bu da Süloğlu barajının maksimim depolamasından fazladır. Bunun parasal karşılığı da yaklaşık 1 milyar TL civarındadır” dedi.

Erkin, Hudut’a yaptığı açıklamada, küresel ısınmanın etkisiyle temiz suya erişimin giderek daraldığın, iklim değişikliğinin ülkelerde su stresi etkisi oluşturduğunu söyledi. Küresel ısınmadan dolayı son 5 yıl ve önümüzdeki dönemlerde global ölçekte su tüketiminin yüzde 30 oranında artacağının göründüğünü belirten Erkin şunları kaydetti:

AB ÜLKELERİ VE TÜRKİYE

“Su ihtiyacı artışı yanın da buharlaşmanın artışı da su tüketimini arttıracaktır. Buna birde şehir su şebekelerindeki kayıp- kaçak fazlalığı eklenince su sıkıntısı ve yaratacağı stres giderek artacaktır.

AB ülkelerinde şehir su şebekeleri kayıp- kaçak oranı %10-15 iken Türkiye de ortalama kayıp – kaçak %48 bazı illerimizde bu oran %60-80 civarında. Son yıllardaki iklimsel ve meteorolojik su sıkıntıları Uluslararası Su Örgütünü de dikkatli çalışmaya sevk etmiştir. Örgütün çağrısı ve bilim adamlarının uyarıları sonrasında bir çok ülke su konusuna öncelik vermek zorunda kalmıştır. Ülkemizde de bu konuda ilgili kurumlarca çalışmalar yapılmaktadır.

Gezegenimizde su kütlesinin ancak %2,5’i tatlı su olup bunun da büyük çoğunluğu buzul haldedir. Gezegenimiz yaşam kaynağı olan tatlı su kaynaklarımızın sürdürülebilirliği çok önemlidir. Su kirliliğinin önlenmesi, tasarruflu ve verimli su kullanılması, geleceğimiz için her kişinin temel görevlerinden biri olmalıdır.

Su kıtlığının bertaraf edilmesi için yapılan çalışmaların başında şehir şebeke kayıp-kaçaklarının %10’nun altına düşürülmesi mecburiyeti vardır. Nitekim başta Avrupa ve ABD olmak üzere birçok ülke su şebeke kayıp- kaçak oranlarının hızla %10’un altına indirme çalışmalarını başlatmıştır. Çünkü özellikle şehir su şebekeleri için su temini ve iletimi, dağıtımı ve tüketimi giderek masraflı hale gelmiştir.

Türkiye genelinde ortalama şehir şebekelerine verilen yıllık su miktarı 7 milyar m3 olup bu miktarın yaklaşık 3 milyar m3 kısmı kayıp-kaçaktır. Edirne de yılda ortalama 18 milyon m3şehir şebekesine verilmekte olup, bunun 5 milyon 4 yüzbin m3 kısmı kayıp-kaçak olarak toprağa gitmektedir. Görüldüğü gibi ülkemizde ve Edirne de kayıp – kaçak su miktarı şehirlerimizin 5 aylık su ihtiyacı kadardır. Bu da şunu gösteriyor, yaz aylarında fazla buharlaşma da olsa kayıp-kaçak su olmasa su sıkıntısı çekilmeyecektir. Edirne’de son 10 yılda kayıp – kaçak su miktarı yaklaşık 54 milyon m3 gibi büyük bir sudur. Bu da Süloğlu barajının maksimim depolamasından fazladır. Bunun parasal karşılığı da yaklaşık 1 milyar TL civarındadır.

KAYIP-KAÇAK SUYUN SEBEBİ?

Ülkemizde şehir şebekelerindeki kayıp-kaçak suyun sebebi;

-Su şebekelerinin doğru şekilde projelendirilmemesi, doğru yapılsa bile mevcut boru hatlarından ilave hatlar çekilmesi sonucu boru ring hattı basınç dengesi bozulması

-Şebeke hatlarının periyodik bakım ve kontrollerinin yapılmaması

-Şebeke tamirleri esnasında mevcut sisteme zarar verilmesi

-Ehil ve liyakatli teknik personel eksikliği

-Şebeke basıncının sık sık kontrol edilip dengeli bir basınç sağlanmaması

-Yetersiz ve hatalı altyapının kullanılması

Enerji kullanımı konusunda yeterli yasa ve düzenlemeler yapıldı. Lakin ‘Su Kullanımı’ konusunda henüz yasa ve düzenleme konusunda fazla bir girişim bulunmuyor. Bu konuda daha çok yerel yönetimlere daha fazla görev düşmektedir. Özellikle şebeke su borularının, mümkünse atıksu borularına yatayda 3 metreden daha az yaklaştırılmaması gerekir.

Maalesef belediyeler giderek hayati önem kazanan su şebekelerinden gelir elde etme yolunu seçmektedir. AB ülkelerinde şehir şebeke suları içilebilirken ülkemizde şebeke sularının çoğu içilmemektedir. Bunun yerine ambalajlı su tüketimi hızla artmaktadır.”