Basit yargılama usulü, Ceza Muhakemesi Kanunu’na 24.10.2019 tarihinde eklenen hükümlerle 1 Ocak 2020 tarihinden itibaren uygulamaya konulmuş özel bir ceza muhakemesi yöntemidir. CMK’nın 251 ve 252. maddelerinde düzenlenen bu usul, belirli suçlar bakımından duruşma yapılmaksızın, evrak üzerinden hızlı ve pratik bir yargılama yapılmasına olanak tanımaktadır.
Basit yargılama usulü; adli para cezası veya üst sınırı 2 yıl ya da daha az hapis cezasını gerektiren suçlar için uygulanabilmektedir. Bu usulde iddianamenin kabulü sonrasında mahkeme tarafından tensip ile uygulama kararı verilir ve taraflardan 15 gün içinde yazılı beyan ve savunmaları istenir. Duruşma yapılmadan karar verilir; mahkûmiyet kararı çıkarsa ceza dörtte bir oranında indirilir. Basit yargılama usulü kapsamında tehdit, hakaret, basit yaralama, güveni kötüye kullanma, çevrenin kirletilmesi, bazı trafik suçları gibi pek çok hafif suç yer almaktadır.
Bu usulde görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesi’dir. Mahkeme, CMK m.223’e göre beraat, mahkûmiyet, ceza verilmesine yer olmadığı gibi kararlar verebilir. Hüküm, taraflara tebliğ edildikten sonra 7 gün içinde itiraz edilebilir. İtiraz üzerine duruşma açılır ve genel hükümlere göre yeni bir karar verilir; taraflar gelmese de karar verilebilir. Mahkeme, ilk verdiği kararla bağlı olmadan yeniden hüküm kurabilir. İtirazla verilen yeni hüküm, istinaf ya da temyiz edilebilir.
Basit yargılama usulünün amacı yargılamanın hızlı tamamlanması, iş yükünün azaltılması ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamaktır. Ancak bu usulün uygulanabilmesi için suçun niteliği, sanığın yaşı ve sağlık durumu, suçun birlikte işlenip işlenmediği gibi yasal koşulların da sağlanması gerekir.
Basit yargılama usulü, daha az karmaşık ve hafif suçlar için geliştirilen etkili ve hızlı bir yargılama yöntemidir. Yargı sistemindeki yoğunluğun azaltılması, tarafların zamandan tasarruf etmesi ve kaynakların daha etkin kullanılması gibi hedeflere hizmet etmektedir. Yeni davaların yanı sıra derdest (devam eden) dosyalara da uygulanabilir; ancak kesinleşmiş kararlara etkisi bulunmamaktadır. Ortalama olarak 4-5 ay içinde sonuçlanan bu usul, ceza muhakemesinde önemli bir yenilik olarak dikkat çekmektedir.
News
