Dünya vazgeçenleri değil,
Hazmedenleri hatırlar.
Çin otomobilleri Türkiye’de yolları ele geçirdi, biz TOGG’u beklerken Çinlilerin pazarı ele geçirdiğini gördük. Hem fosil yakıtlı hem elektrikli otomobil satışlarında Çinliler açık ara önde. Kibirli Avrupalı markalar çok yakında devre dışı kalacak gibi.
Türkiye’de elektrikli arabalar 3 yılda 20 kat arttı.
Sıfır araba fiyatları 10 kat artmışken elektrikli araba deyince ilk hangisi aklınıza geliyor?
Direksiyona astronot mankeni oturtup onu uzaya göndererek en sükseli reklamı yapan pahalı TESLA mı 2035’e kadar fosil yakıtlı üretimi durduracak WOLKSWAGEN mi, ya da ilk elektrikli aracına Türkce isim koyan PORSCHE mi?
Elektrikli otomobilleri ne kadar seviyorsunuz bilmiyorum ama gelecek günlerde bu gün tüplü televizyonlara nasıl bakıyorsak çocuklarımızda bu günkü petrol yakıtlı arabalara öyle bakacak şüphesiz.
Türkiye fosil yakıtlı arabalarda durumu ıskalamış olsa da devrim otomobilini üç ayda mühendislerimiz yaptığı halde ihtilalciler benzin koymayı unuttuk bahanesiyle ürettirmese de elektrikli otomobil üretiminde devlet takoz koymuyor, bilakis bütün kapılar sonuna kadar açık. Bakalım ne kadar başarılı olacağız, bekleyelim ve görelim. Yerli otomobilin bayrağını taşıyan TOGG dünyanın en acımasız pazarı otomobil piyasasında yerini alabilecek mi veya pazarda kendine yer bulabilecek mi yaşayacağız ve göreceğiz.
Öyle görülüyor ki yakın zamanda otomobil deyince Çinli markalar gelecek aklımıza.
İkinci dünya savaşından sonra otomobil sahibi olmak ayrıcalıklı bir durumdu. Ne o kadar talebi karşılayacak marka ne de üretim vardı. Bu yüzden otomobiller bir türlü ucuzlamıyordu. Mesela ABD ikinci dünya savaşından sonra ekonomisi ikiye katlayınca yeni markaların türediği, yeni fabrikaların kurulduğu, hatta üretimin artması için ilk vardiyalı üretimin başladığı bir ülke haline geldi. 25 yıl içinde dünyanın her yerinde otomobil üretimi arttı. Sadece otomobil değil bu otomobillerin teknolojileri de, tasarımları da artarak çoğaldı.
Bu konuda treni kaçırmak istemeyen Türkiye de çok önemli adımlar atıyordu, Devrim otomobili yapıldı, motorundan şasesine kadar her şeyinin Türkiye’de üretilmesine çalışılıyordu. Oysa otomobilin kendisi değil marka satıyordu ve yerlilik oranından çok markayı tanıtmaktı asıl yapılması gereken.
Yani Tayvan’ da üretilen ve ekranını da en büyük rakibinden alan İPHONE gibi marka yaratmak gerekiyordu.
1970 li yıllar gelecek için büyük bir mesajdı, petrol tükenen bir kaynaktı. Aynı yıllarda insanoğlu büyük bir buluşa imza attı. LİTYUM İYON bataryalar elektriği depolayabilecekti. Bu buluş ileride büyük işlere, çok verimli ve ucuz enerji için bir kapı açıyordu.
Çinliler hiçbir zaman yabancı rakipleri gibi iyi benzinli otomobil üretemediler. Ancak gün gelecek o devran çok fena dönecekti. Yıl 2007 olduğunda ülkenin en büyük kalkınma planı devreye alındı ve bu planda elektrikli otomobillere teşvik verilecekti. Adı WAN GEUG olan Çinli Alman AUDİ otomobil firmasından ayrılıp ülkesi Çin’de teknoloji bakanı oluyordu. Elektrikli otomobilin kaderi değişiyordu. Çin devleti elektrikli otomobil için teşvik ve destek programı hazırladı. Bir milyar dörtyüz milyon nüfuslu bu büyük ülkenin pazarı herkesin ağzını sulandırıyordu. Ancak koca ülkede yılda 500 den az elektrikli otomobil satılmıştı. Şirketlerin destek alması, kendi içinde daha çok model üretmesi, daha çok yenilikler yapması demekti. Çin batmak üzere olan elektrikli otomobil üreten firmalar için başka bir karar daha aldı, devrim niteliğindeki bu karar, resmi araçların elektrikli olması hakkındaydı. Dolmuşlar, otomobiller, otobüsler derken şirketlere para yağmaya başladı.
Pekin’de elektrikli araba almak isterseniz devlet vergi almıyordu. Bunun için 29 milyar dolar vergiden vazgeçtiler.
TESLA’nın kendisinden de büyük rakibi var, BYD işte bu. BYD dünyanın en büyük elektrikli otobüs üreticisi ve en büyük elektrikli otomobil üreticisi olma yolunda hızla ilerliyor. Yıl 2019 Tesla en büyük fabrikasını Çin’de üretime soktu. Bunun sebebi Çinlilerin yayın balığı etkisi adında bir kültürleri var, binlerce sardalyanın bulunduğu bir havuza çok iyi bir avcı olan yayın balığını atarsanız ne olur zavallı sardalyalar hiçbir yere gidemeyecekleri. Havuzda canlarını kurtarmak için çok hızlı ve yayından seri, akıllı olmak zorundaydılar. İşte Tesla’da yayın balığı etkisi yaptı. Her küçük Çinli firma Tesla’dan kaçmaya, yenilikler yapmaya, iyi ucuz mallara üretmeye başladı. Şu anda Tesla’nın sattığı ürünlerin yarıdan çoğu Çin’de üretiliyor. Çinliler daha öncede İPHONE’nun üretimine izin verdiler, oradan XİAOMİ, OPPO, VİVO, HUAVEİ gibi markalar çıktı. İşte bu sebepledir ki milyarlarca nüfusa sahip Çin’in dünyada esamesi okunmazken şu anda dünyanın ikinci büyük ekonomisidir.