01 Temmuz 2025 Salı
Türkiye’deki akademide nadiren işlenen bir husus var alt sistemik yapı. Hoş, sistemik yapı bile ne denli düzgün ve metodolojik bir şekilde ele alınıyor? Bu durumun da su götürür çok yanı var ama neredeyse hiç ağza alınmayan bir konu alt sistemik yapı. Genel olarak coğrafi bir tanımla bölgesel hegemon etrafında oluşan bölgesel güç odağı olarak tanımlanabilir alt sistemik yapı.
Bu şartları coğrafya üzerinden tanımlayan John J. Mearsheimer isimli bir Amerikalı politolog. Şimdi bu noktada tartışılacak konu şu; bölgesel hegemon ya bir tane değilse? Yahut bölgesel hegemon olmaya çalışan güçler birbiri ile mücadele etmeye çalışırsa ne olur?
Bu sorunun cevabı 3. Dünya Savaşı çıkacak olur değil mi? Pek de değil gibi görünüyor ancak bu husus da çok tartışmalı. Zira medyatik olmak zoruyla en ufak silah patlaması 3. Dünya Savaşı olarak yorumlanıyor bugünlerde.
Bu şartlar altında Hindistan-Pakistan gerginliğine şahit oluyor dünya. Her iki devlet de aslında bir toprak, meşhur İngiliz oyunları sayesinde çizilen bir sınır hattı sinir hatlarını zorluyor şu anda. Her iki devletin bölgesel hegemon olma çabası haricinde ABD ve Çin Halk Cumhuriyeti gibi iki büyük devletle de önemli ilişkileri mevcut.
Yani bölgesel hegemonlar yahut hegemon adayları bir başka deyişle alt sistemik yapının başat birimleri sistemik yapının başat birimleri ile ilişki kurmak zorunda. Daha düz bir deyişle bu çatışmanın yayılmasına hele hele 3. Dünya Savaşına evrilmesi oldukça düşük olanaklı bir senaryo.
Dünyanın II. Dünya Savaşı sonrasında küresel çapta ekonomiyi ortadan kaldıracak ve insan kaynağının önemli bir kısmını yok edecek çatışmaları engellemek üzere ortaya çıkan sistemik politika yapısı anlaşılmadığı sürece bu elbette söylem olarak devam edecektir.
Ancak bu durumu günümüzün moda konusu deprem üzerinden bir benzetmeyle açıklayınca belki daha net anlaşılır bir hal alacaktır. II. Dünya Savaşı büyük bir depremdi bu çatışmalar da onun artçı sarsıntılarıdır. Yani bölgesel güçler çatışırsa bölgesel güçler çatışmış olur. Umarım böyle daha net bir hal almıştır mesele. Haftaya görüşmek dileğiyle memleketimin güzel insanları.