Edirne Belediyesi Meclisi’nin 4 Şubat 2025’te oy birliği ile kabul ettiği ve kamuoyunda büyük tartışmalara yol açan, Maliye Hazinesi’ne ait bazı parsellerin “Özel Yurt Alanı” ve “Ticaret ve Konut Alanı” olarak imar planı değişiklikleri oldu.
Kentin duyarlı kişi ve kurumları buna itiraz ettik. Bereket avukatlık ücreti vermiyoruz ama dava açma ücreti, harç-pul gibi masraflar derken 15-20 bin lira gitti bile. Devamında keşif ve bilirkişi gereği görüldü. Üç davanın masrafına 105 bin daha eklendi. Yarın daha ne olacağı da belirsiz.
Bu örneğe benzer durumları araştırdım. Ergene kirleniyor dedik. Toplantılar, etkinlikler, eylemler yaptık. Siyasiler proje üstüne proje vaat ettiler. Her seçim öncesinde masmavi Ergene dediler. Olmadı. Sonunda Tekirdağ Ergene Derin Deşarj A.Ş.’nin projesi uygulandı ve temizlendi denen Ergene suyu yatağına değil de Marmara Denizi’ne derin deşarj ile akıtıldı. Bu süreçte 18 kişi, çevreye, topluma, geleceğe olan sorumluluk duygusuyla dava açtı. Bugüne kadar 150 bin liraya yakın masraf ettiler. Ve en zor engel geldi karşılarına; bir buçuk milyon.
Bayraklı’daki ormanlık alanla ilgili aldığı sınır kararına karşı açılan davada 180 bin TL’lik bilirkişi ücreti istendi. Rize’de HES’e karşı açtığı davada bilirkişi ücretlerini ödemek için ineğini satan Kazım Delal, Amasya’da yine HES’e karşı verdiği mücadelede mahkeme masraflarını ödemek için koyunlarını satan Durmuş Ergül’ün hikâyesi hafızalarda yerini koruyor. Sinop Nükleer Güç Santralı davasında ödemek zorunda olduğu bilirkişi ücreti 800 bin TL’yi aştı. Yine İstanbul’a ihanet olarak adlandırılan Kanal İstanbul’a karşı açılan onlarca davada keşif ücreti 1 milyon liraya yaklaştı.
Kaz Dağları’ndaki mücadeleyi de unutmayalım. Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği Başkanlığı 77 dava açıldığını, 40 davayı kazandıklarını, 8 davayı kaybettiklerini, 14 davanın düştüğünü, 15 davanın ise sürdüğünü belirtiyor. Maliyetini varın siz hesaplayın.
Yüzlerce örnek sayılabilir. Ve itiraz edenlerin hiçbir menfaati yok. Kamusal duyarlılıkları onları mücadeleye zorluyor.
Biz yurttaşların anayasal görevleri ve ödevleri içinde kamusal varlıkları korumak vardır. Yani ormanlarımızı, suyumuzu, doğamızı, yapılarımızı korumak devlet ile birlikte bizim de görevimiz. Bu görevi yapmaya çalışan sayısı belli duyarlı kesimlerin de önü kesiliyor.
Çevre hukukunun sağlanması ve geliştirilmesinin vazgeçilmez yolu çevre davalarıdır. Çevre davaları aynı zamanda, Anayasa’nın 56. maddesinde yurttaşa yüklenen çevreyi geliştirme, çevre sağlığını koruma ve çevre kirlenmesini önleme ödevi için en etkili araçtır. Yurttaşın bu ödevi yerine getirebilmesi için mahkemeye erişim hakkı, hak arama özgürlüğünün güvence altına alınması zorunludur.
Çevre davaları kamu yararına olur, hele yöre halkı açarsa. Çevre davalarının hiçbir mali külfeti olmadan açılabilmesi gerekir. Hak arama süreçlerine engel değil önayak olunmalıdır.
Şirketler arkalarına aldıkları siyasi güç ile hukukun arkasından dolanıyorlar. Projeleri dava ile sona erdiğinde süreç bir kez daha başlıyor. Birkaç küçük değişiklik ile yeni proje veriyorlar. Haydi bakalım yeniden itiraz yeniden ücretler yeniden bilirkişiler. İdareden aldıkları da aynı; bir siyasi güç aracılığından bürokratları tercihe zorluyorlar.
Maalesef ülkemizde kamu adına iş görenlerin ‘kamusallaşması’ şart. Devleti şirketlere sermaye aktaran en büyük kurum gibi görme aşamasına geldik. Devleti deniz yemeyeni domuz duruma getiren anlayışları değiştirmek zorundayız.
Biz kentliler olarak 105 bini bu kez yine dayanışma ile toparlayacağız bir şekilde. Ama nereye kadar? Karşımızda şirket olsa amenna. Karşımızda kamu adına koruması, yurttaştan yana değerlendirmesi gereken kamu idareleri yerine izin veren ve destek veren kamu kurumları oluyor. Çözüm her zamanki gibi; duyarlı yurttaşlar olarak çoğalmak ve örgütlü mücadele etmek.
News
