Olgay GÜLER
CHP Edirne önceki dönem milletvekili, Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü Öğretim Üyesi Doç.Dr.Okan Gaytancıoğlu, Ticaret Bakanlığı’nın 1 Ocak 2025’e kadar ayçiçeği tohumu ve ham yağ ithalatında gümrük vergilerinin sabit tutmasını olumlu bir karar olarak değerlendirip, üreticiyi bekleyen kuraklık tehlikesine dikkat çekti.
Ticaret Bakanlığı, 2025 yılı ocak ayından geçerli olmak üzere 1 milyon ton yağlık ayçiçeği tohumu ithalatında yüzde 8 veya bunun karşılığı 400 bin ton ham ayçiçeği yağı ithalatında yüzde 20 gümrük vergili tarife kontenjanının açıldığını bildirdi. Böylelikle ithalattaki gümrük vergileri, Ocak ayına kadar tohumluk ayçiçeğinde yüzde 27, ham yağ ithalatında ise yüzde 38’de sabit tutuldu. CHP Edirne önceki dönem milletvekili, Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü Öğretim Üyesi Doç.Dr.Okan Gaytancıoğlu, kararı olumlu olduğunu söyledi.
‘İTHALATI DÜZENLEME YÖNÜNDEN OLUMLU’
İthalatın düzenlenmesi açısından yararlı bir karar olduğunu söyleyen Gaytancıoğlu, “Bu kararname olumlu bir kararname. Tabii olumlu derken fiyat yönünden, üreticiye destek yönünden değil ithalatı düzenleme yönünden olumlu. İthalatı 1 Ocak 2025’ten sonra teşvik ediyor. En azından üreticimiz ayçiçeği hasadına başladı birçok yerde. Ayçiçeği ithalatında yüzde 27, ham yağı ithalatında da yüzde 36 gümrük vergisi var. Eğer şu an ithalat yapılmaya kalkılırsa bu yüzde 27 gümrük vergisini ithalatçı ödemek zorunda. Yani eski yıllarda hep sıfırlanırdı ama şimdi sıfırlamaya gitmiyorlar. Yüzde 27 gümrük vergisini alıyorlar” diye konuştu.
‘ŞU ANDA PİYASADA 1 TON AYÇİÇEĞİ 550 DOLAR CİVARINDA’
Ayçiçeğinde var olan fiyat politikasına da değinen Gaytancıoğlu, “Biz 1 Ocak 2023 – 31 Aralık 2023 tarihleri arasında 2 milyar dolara yakın ayçiçeği ithalatı yapmışız. Bunun ortalama 551 dolardan ithal etmişiz. Yani şu anda da dünya piyasaları 500-550 dolar civarında. Buna yüzde 27 gümrük vergisi, 15 dolar indirme, bindirme yaptığında 720 dolara mal oluyor bir ton ayçiçeği. 720 dolar da bugünkü kurlarla yaklaşık 24 bin lira yapıyor. Yani 24 bin liraya Rusya’dan ithal edeceğimize kendi çiftçimize bunu ödeyelim. Şimdi bu kararname de bunu doğruluyor. Yani yüzde 27 indirdiğin zaman bu sefer korumasız kalıyor. Bu 24 bin liradan yüzde 27’yi indirdiğin zaman fiyat 17-18 liralara falan geriliyor. Yani ithalat cazip oluyor. Dolayısıyla bu kararnameye böyle bakmak lazım” dedi.
‘KURAKLIK NEDENİYLE ÜRETİM DÜŞECEK’
Türkiye’yi daha büyük bir tehlikenin beklediğini söyleyen Gaytancıoğlu, “Bizi bekleyen daha büyük bir tehlike var. 2022’de ayçiçeği üretiminde Türkiye rekor kırdı. Yani 2 milyon tonları aştı. Şu anda rekolte 1 buçuk milyon ton, hatta daha altında beklendiği için kuraklıktan dolayı açık olacak, dışa bağımlılığımız artacak. Yani hükümet bunu bu kuraklık desteği adı altında üreticiye destek vermeli ki ayçiçeği üretimi cazip olmalı. Buğdayda verilen fiyatlar çok kötüydü. Buğday üreticisi çok düşük fiyatlardan ürün sattı. Bizde bir parite vardır buğdaya verilen fiyatın 2 buçuk katı ayçiçeğine verilir yani dokuz liralık bir fiyatın iki buçuk katı yine yirmi dört lira ediyor. Ama bu fiyat yetmez. Çiftçinin dekar başına yaptığı masraf aşağı yukarı bir dekara üç bin lira ve bu paranın da kuraklıktan etkilenen yerlerde mutlaka üreticiye ödenmesi lazım. Özellikle belli bölgelerimizde çok ciddi kuraklık var. Buraların tespit edilerek 50 kilogram ve altında ayçiçeği biçen üreticilere bu yıla mahsus dekar başına ödeme yapılması lazım” şeklinde konuştu.