
Olgay GÜLER
Edirne Belediye Meclisi Tarım Komisyonu Başkanı İsmail Sancakçavuşu, Türkiye’nin çeltik ambarı Edirne’de kuraklığa rağmen bin bir güçlükle üretilen çeltikte, ithalat yolunun açılmasıyla düşen fiyatlar karşısında üreticinin zor günler yaşadığını söyledi.
Komisyonu Başkanı Sancakçavuşu, hasat dönemi sona eren çeltik üreticisinin yaşadığı sorunlara değindi. Hükümetin uyguladığı ithalat politikalarının piyasaya etkisini eleştiren Sancakçavuşu artan maliyetlere de dikkat çekti. Sancakçavuşu, kuraklıkla mücadele ederek yüksek verim elde eden üreticinin, yanlış tarım politikaları nedeniyle zarar eder hale geldiğini söyledi.

Edirne Belediye Meclisi Tarım Komisyonu Başkanı İsmail Sancakçavuşu
‘VERİMDE YÜZÜ GÜLDÜ, FİYATLAR GERİLEDİ’
Üreticinin bu yıl kuraklığa rağmen ekim yaparak yüksek verim aldığını söyleyen Sancakçavuşu, “Bu yıl adeta bir mucize gerçekleşti; çiftçi susuz tarım yaptı. Kuruyan kaynaklara, su altı rezervlerinin çekilmesine, barajlardaki su seviyelerinin düşmesine, nehirlerde zaman zaman suyun akmamasına rağmen kademeli sulamayla kendi ustalığını ve kabiliyetini ortaya koydu, belki de son beş senenin en yüksek verimini aldı. Bu bizim de beklemediğimiz bir durumdu. Verimler yüzümüzü güldürdü. Ancak zaman içinde çeltik fiyatlarında ciddi gerilemeler yaşandı. Sezonun ilk başında fiyatlar tatmin ediciydi. Örnek vereyim: İri taneli, baldo diye tabir edilen tür 40–45 bin lira bandından satılıyordu. Orta taneli çeltik 27–32 bin lira civarında seyrediyordu. İnce taneler her ne kadar piyasada çok rağbet görmese de yine de üreticiyi tatmin eden 23–26 TL bandındaydı. Eğer fiyatlar bu seviyelerde devam etseydi, çeltik üreticisi bu sene verdiği aşırı eforun ve borçlanmanın karşılığını alacaktı” dedi.
‘İTHALAT ÜRETİCİYİ EZİYOR’
Sancakçavuşu, hükümetin tarım politikalarını eleştirerek yeniden ithalata dönülmesinin piyasa dengesini bozduğunu belirtti. Sancakçavuşu, “Susuz tarım yapmak aynı zamanda ot popülasyonunu artırdığı için daha fazla sulama, daha fazla enerji ihtiyacı doğurdu. Bu da maliyetleri neredeyse bir buçuk katına çıkardı. Fakat tarım politikalarının kötü yönetilmesi nedeniyle yeniden ithalata dönüldü. Birkaç kişiyi zengin etmeye yönelik bu uygulama yüzünden Hindistan’dan 15–17 TL’ye çeltik ithal edilmeye başlandı. Bu ithalat piyasadaki çeltik fiyatlarını iyice düşürdü ve üreticiyi zarar eder hale getirdi. Bugün üretici ‘Malımı ucuza satmaya razıyım’ dediği halde bile karşısına 2-3 ay vadeler çıkıyor. Fabrikacıların da kendince haklı yanları var; bir fabrikayı çevirmek kolay değil. Fakat hükümetin yanlış tarım ve sanayi politikaları nedeniyle sanayici de nakitte zorlanıyor, sıcak para akmıyor. Bu durumda çiftçi ne yapacağını kara kara düşünmeye başladı” diye konuştu.
‘ÜRETİCİ MÜCADELESİNİN KARŞILIĞINI ALAMIYOR’
Piyasadaki fiyatların düştüğünü, üreticinin verdiği mücadelenin karşılığını alamadığını dile getiren Sancakçavuşu, “26 TL olan çeltik 21–22 TL’ye kadar indi. Baldoda 42–43 TL olan fiyatlar 34–35 TL’ye düştü; yani 7–8 TL’lik bir kayıp var. Küçük taneli ürünlerde de durum benzer; daha önce 22–23 TL’ye alınan ince taneli ürünler şu an 17–18 TL bandında. Bir de vade sorunu var. Eskiden çiftçi malını fabrikaya götürür, birkaç gün sonra parasını alırdı. Şimdi ortada para yok; bankalar sıkıştırıyor, faizler yüksek, kurumlar beklemiyor. Her şey kilitlenmiş durumda. Bu politikalarla çiftçinin verdiği mücadelenin karşılığını alamaması sürdürülebilir değil. Çok acil bir şekilde ‘çiftçi kalkınma destek programı’ açıklanması lazım. En azından çiftçi bir yıl sonra ürününü ortalama hangi fiyattan satabileceğini bilmeli. Biz mazotu 40 TL’den almaya başlıyoruz, sezon sonunda 60 TL’yi görüyoruz. Gübreyi 18 TL’den alıyoruz, bir bakıyoruz 26 TL olmuş. Üzerine yüzde 40–50 zam geliyor, 30–35 TL olarak bize yansıyor. Çiftçinin önünü görebilmesi, topraklarını kaybetmemesi için; böyle kurak bir yılda bile çeltik çıkarabilen kaliteli üreticilerin heba olmaması için devletin acilen önlem alması gerekiyor” şeklinde konuştu.

‘İTHALATÇININ ELİNE BIRAKILDIK’
Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) taban fiyatı açıklamayarak, piyasayı serbest bıraktığını da kaydeden Sancakçavuşu, “Burada yine devlet politikası, yani Toprak Mahsulleri Ofisi devreye giriyor. Devlet taban fiyatı ve alım fiyatını sezon başlamadan önce açıklasaydı, bugün fiyatlar bu kadar gerilemezdi. Devlet, fabrikacının ve ithalatçının insafına bırakılmaması için burada bir koruyucu sigorta görevi görmeliydi. Tarım bakanımızdan İpsala’daki programı sırasında çeltik fiyatını açıklamasını bekledim ama açıklamadı. Piyasa tamamen serbest bırakıldı. İthalatçının eline bırakıldık. Şu an Hindistan’dan ürün alıyoruz. Oradaki bir insanın yediği tabak pirinçle bizim tükettiğimiz pirinci karşılaştırmak lazım. Devletin acilen Toprak Mahsulleri Ofisi üzerinden bütün tarım ürünlerinde fiyatlarını bir yıl önceden açıklaması gerekiyor. Çünkü yeni ekim sezonu başlıyor, icar fiyatları yeniden belirlenecek ve çiftçi daha şimdiden gelecek yılın borcunu düşünmeye başladı. Ama ürününü kaça satacağını bilmeden nasıl plan yapacak” ifadelerini kullandı.