EDİRNE PEYNİRİ – 2
Edirne Beyaz Peyniri, Edirne Ticaret ve Sanayi Odası’nın girişimleri sonucu Avrupa yolunda..
Hayırlısı olsun…
AB marketlerinin rafları Edirne peyniri dolsun!
**
ETSO Başkanı Sezai Irmak, geçen ayın ortalarında 2007 yılında coğrafi işaret tescili alan Edirne Peyniri için Geleneksel Ürünler ve Coğrafi İşaretler Derneği ile işbirliği yaparak AB Komisyonu'na coğrafi işaret tescil başvurusunda bulunduklarını açıklamıştı…
Ben de 20 Ocak 2025 tarihli Hudut’ta bu köşede “Edirne Peyniri” başlığı altında söz konusu gelişmeleri aktarmaya çalıştım.
“Edirne Beyaz Peyniri Avrupa yolunda…” derken, “Bir AB ülkesinde peynirin adı ne mi?” diye sorduktan sonra “Edirne…” diye ekledim…
“Peki, hangi ülke?” diye bir başka soru daha ilave edip, “Bir sonraki hafta bu güzel hikayede buluşmak üzere” diyerek yazıyı noktaladım.
Bugüne kısmetmiş
Hangi ülke mi?
**
İşte ETSO’nun bu girişimi bana geçmişte Edirne Peyniri konusunda bazı çalışmaları anımsattı.
Söz konusu paylaşımlardan biri sanki sevgili Orkun Akman’a aitti.
Orkun Akman Hudut’un kadrosunda iken bir kaç yıl önce bu meslekten ayrılarak Trakya Üniversitesi’nde çalışmaya başladı.
Kendisini aradım.
Doğru adreste olduğum belli oldu.
Aşağıdaki satırlar o dönemde özetle onun kaleminden:
**
“Danimarka’da peynirin adı: Edirne
Avrupa’nın ve dünyanın refah seviyesi en yüksek ülkelerinden biri olan ve peyniriyle nam salan Danimarka’da tam yağlı koyun peyniri ‘Edirne’ ismiyle anılıyor.
Bu ilginç ve bir o kadar anlamlı olan bilgi, Trakya Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Cem Uzun‘un (Rektör yardımcılığı görev süresi 2016-2019) uluslararası bir kongre için gittiği Danimarka’da ortaya çıktı.
Başkent Kopenhag’da katıldığı konferans sonrası kendisine hediye edilen dergide İngilizce yayımlanan “Danca’da yer alan Arapça, Türkçe ve Farsça kelimeler” başlıklı makaleyi okuyan Rektör Yardımcısı Uzun, hayli ilginç bir bilgiye ulaşıyor.
Danimarkalı Araştırmacı Erik Hansen imzasını taşıyan makalede ‘Edirne’ isminin geçtiğini gören Cem Uzun, Danimarka’da sık tüketilen koyun peynirinin ‘Edirne’ olarak anıldığı bilgisini öğreniyor.
‘Edirne’ isminin Türkiye’deki bir şehirden geldiğinin de vurgulandığı makalede, Danimarka lisanı olan Danca’ya Arapçadan 245, Farsçadan 65 ve Türkçeden de 50 kelimenin geçtiği ifade ediliyor.
Prof. Dr. Cem Uzun, Erik Hansen’in makalesini incelediğinde çok şaşırtıcı bilgilere de ulaşılıyor.
Danca’ya Avrupa dillerinden geçmiş girmiş birçok kelime yer alırken Arapça, Türkçe ve Farsça kelimelerin mütevazi seviyede kaldığı gözleniyor.
Türklerin Balkanlar’da yüzyıllarca süren varlığı, Viyana’ya kadar ulaşmaları birçok Türkçe kelimenin Balkan Avrupa dillerine girmesine neden oluyor.
18’inci yüzyıl ise Batı Avrupa dillerinin Türkçe kelimelere daha duyarlı olduğu zaman olarak dikkat çekiyor.”
**
ETSO’nun girişimleri sonucu Avrupa yolundaki beyaz peynirin “Edirne” olarak anılışı meğer yıllar öncesinden kilometrelerce uzaklıktaki bir ülkeye uzanıyor: Danimarka!
Edirne peynirde “marka” beya!