Şaşılık Neden Olur?

Şaşılık dünya genelinde yaygın karşılaşılan bir veya her iki gözü de etkileyebilen bir göz problemidir. Şaşılık gelişmesi halinde gözler arasındaki paralellik bozularak bir nesneye odaklandığında gözlerde farklı yönlere doğru kayma gerçekleştiği görülür. Görüş kalitesini etkileyebilen ve estetik kaygıları beraberinde getiren bu durumun tedavi edilmesi gerekir. Aksi takdirde 3 boyutlu görme yeteneğinde azalma veya göz tembelliği gibi komplikasyonlar ile karşılaşılabilir. Şaşılık tedavisi göz kaymasının neden kaynaklı geliştiği ve hangi evrede olduğuna göre değişiklik gösterir. Tedavi dahilinde gözlük tedavilerinden veya cerrahi müdahalelerden yararlanılır.

Şaşılık çeşitli nedenler sonucunda açığa çıkabilir. Genetik faktörler şaşılık gelişiminde önemli bir yere sahiptir. Aile öyküsünde şaşılık bulunan bebeklerin göz kayması problemiyle karşılaşma oranı daha yüksektir. Genetik faktörlerin haricinde geçirilen hastalıklar, travmalar veya bebeklik dönemindeki gelişim kusurları şaşılığı beraberinde getirebilir.

Şaşılık Gelişiminde Etkili Olabilecek Risk Faktörleri

Şaşılık nedenleri arasında ilk sırada genetik yatkınlık ve göz bozuklukları yer alırken bazı hastalıkların varlığı göz kayması komplikasyonu yaratabilir. Diyabet, tiroid hastalıkları, hipertansiyon gibi hastalıklar uzun vadede şaşılık gelişimine neden olabilir. Beyin fonksiyonlarını veya göz sinirlerini olumsuz yönde etkileyebilen bu durumlar farklı göz kayması türlerini tetikleyebilir.

Göz sinir felçleri şaşılık gelişimine neden olabilecek bir diğer sağlık problemidir. Genellikle yaşla beraber açığa çıkan bu durumda göz sinirlerinde meydana gelen felç nedeniyle göz kasları kontrol edilemeyebilir ve şaşılık görülebilir. Altıncı sinir felci nedeniyle gelişen göz kayması toplumda sıkça karşılaşılan şaşılık türüdür.

Beyin ve gözde gelişen tümörler de buradaki sinir iletiminde ve kas hareketlerinde farklılıklar yaratabilir. Kalıcı bir hasar oluşmadığı takdirde tümörün beyinden veya gözden uzaklaştırılması genellikle şaşılık şikayetlerinde ciddi derecede düzelme yaratabilir.

Geçirilen enfeksiyonel hastalıklar nedeniyle de şaşılık görülebilir. Hastalık göz kaslarında veya sinirlerinde kalıcı bir hasar yaratmadığı takdirde ana hastalığın tedavi edilmesi ile şaşılık problemi iyileşebilir. Kalıcı bir hasar söz konusu olduğu durumlarda ise göz kaymasına yönelik tedavi planlaması yapılmalıdır.

Şaşılık gelişiminde sıkça karşılaşılan ana neden genellikle kırma problemleridir. İleri derecede miyop ve hipermetrop gibi kırma kusurları şaşılığı beraberinde getirebilir. Kırma kusuruna yönelik bir gözlük kullanılması veya tedavi yapılması göz kaymasının da kontrol altında tutulmasını sağlayabilir.

Görme Kaybı Nedeniyle Gelişen Şaşılık

Beyin görme fonksiyonunu verimli bir şekilde yerine getiren göze sinyal gönderme eğilimindedir. Bir gözde göz tembelliği gelişmeye başlaması halinde beyin sinyalleri sağlıklı olan göze iletir. Bu durum göz tembelliğinin ilerlemesine ve kas koordinasyonunun yitirilmesine neden olabilir. Göz tembelliğiyle beraber şaşılık gelişebilir veya tam tersi bir durumda şaşılık göz tembelliği gelişimini tetikleyebilir. Göz tembelliği müdahale edilmemesi halinde kalıcı görme kaybına neden olabilir.

Görme kaybı gelişen bir göz beyin tarafından kontrol edilemeyebilir ve bu durum da uzun vadede şaşılık gelişimine neden olabilir. Güçlü olan kas yönüne göre göz içe veya dışa doğru kayabilir.

Bebeklerde Şaşılık Nedenleri

Genetik faktörler veya doğumda meydana gelen bazı sorunlar bebekte şaşılık görülmesine neden olabilir. Ancak bebeklik döneminde ilk 4 ay içerisinde görülen ve ara sıra olan şaşılık direkt olarak kalıcı şaşılık sınıfına sokulmaz. Bu dönemde göz kasları gelişimini tamamlamadığından dolayı yalancı şaşılık söz konusu olabilir ve şaşılık belirtileri gözlem altında tutulur. Altıncı ayla beraber göz kaymasının devam ettiği durumda gerçek şaşılık tanısı konulur. İlk 4 ay içerisinde görülen ve geçen şaşılık normal kabul edilen bir sağlık durumudur.

Şaşılık belirtileri gözlemlenmesi halinde bu durum bir göz hastalıkları uzmanı ile paylaşılmalıdır. Erken teşhis ve tedavi cerrahi müdahalelere gerek kalmadan şaşılığın tedavi edilmesini sağlayabilir.