Barajlarda kritik süreç!

2023'te yıllık yağışın ancak yüzde 45'inin düştüğü Trakya'da son yağışlara rağmen bölgedeki 14 baraja ancak 91 milyon m3 su geldiği belirtilerek, mevsim gidişatına göre toplam depolama kapasitelerine ulaşmalarının zor göründüğüne dikkat çekildi. Bölgede Devlet Su İşleri'ne uzun yıllar emek veren 11. Bölge Müdürlüğü eski Yardımcılarından Yüksek Mühendis Hüseyin Erkin, önümüzdeki 120 günlük sürede 600 milyon m3 su gelmesi halinde söz konusu barajların planlanan toplam depolama kapasitesine ancak ulaşabileceğini bildirdi.

Erkin Hudut'a yaptığı açıklamada, DSİ 11. Bölge Müdürlüğü hizmet alanında Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ illerinde son 50 yıl içinde sulama ve taşkın koruma amaçlı 14 baraj inşa edildiğini söyledi. Bu barajların yıllık depolama hacimlerinin 1 milyar 113 milyon m3 olduğunu belirten Erkin,şunları kaydetti:
“Sonradan ihtiyaç oluşması ile Kadıköy Barajı Keşan ilçemize, Süloğlu Barajı Edirne merkeze, Kırklareli Barajı Kırklareli merkeze, Türkmenli Barajı Silivri'ye, Naip Barajı Tekirdağ merkeze, en son 2018'de Kayalıköy Barajı'ndan Edirne merkeze bu yerleşim yerlerinin ihtiyacı olan su tahsisi yapılmıştır. Sulama amaçlı planlanan bu barajların su kapasitelerinin belli bir payı içme ve kullanma suyu olarak DSİ tarafından baraj işletme yönetmeliği kapsamında tanımlanmıştır. Bilindiği gibi barajlar stratejik güvenlik anlamında dünya özel güvenlikli koruma alanları olarak tanımlanmaktadır.
Bu itibarla DSİ tarafından inşa ettirilen bu barajların işletilmesi ve güvenliği de yıllarca DSİ tarafından yapılmıştır. Son yıllarda barajların sulama şebeke işletmesi kooperatif ve birliklere devredilmişti. Belediyelere su kullanımı tahsisi yapılan barajlarda dahil olmak üzere barajlarda 24 saat güvenlik elemanları bekçi hizmetinin DSİ tarafından kooperatiflere devredildiği söylenmektedir. Maalesef Sultanköy Barajı ve bazı barajlarda bekçi olmadığı söyleniyor. DSİ gelenekleri ve teknik mevzuatı yönünden baraj ve elemanlarının işletme ve bakımı barajın güvenliği DSİ uhdesindedir. Yıllık yağış miktarı ve baraj rezervuar depolama miktarlarına göre; öncelikle içme kullanma suyu dikkate alınarak, buharlaşmada hesaba katılarak barajın sulama şebekesine verilecek su miktarı DSİ tarafından belirlenerek su yönetimi yapılırdı.
Son yıllarda yağışların azlığından zaman zaman barajlara yeterli su gelmemektedir. Yeterli su olmamasına rağmen tasarruflu ve güvenli bir su yönetimi yapılamayışı yüzünden içme kullanma suyu sağlanan Kadıköy ve Kayalıköy Barajlarında su seviyeleri çok düşürülmüştür. Bu durum da belediyeleri su temini yönünden sıkıntıya sokmuştur. Özellikle Kayalıköy, Kırklareli, Süloğlu ve Kadıköy barajlarında su seviyesi dip plankton açısından %25 altına düşürülmemelidir.
Ne yazık ki geçen yıl da yeterli yağış alınamamaktadır. Yıllık yağışın ancak %45'i düşmüştür. Son yağışlara rağmen DSİ verilerine göre 14 baraja toplam ancak 91 milyon m3 su gelmiştir. Kayalıköy barajı 144 milyon m3 depolaması varken 23,6 milyon m3 su (%16 doluluk) mevcut. Yağışlı mevsimlerde Kayalıköy Barajına yıllık 98 milyon m3 su gelmektedir. Kadıköy barajı 55 milyon m3aktif hacim varken 7,2 milyon m3 (%13 doluluk) mevcut. Yağışlı mevsimler de Kadıköy barajına yıllık 37 milyon m3 su gelmesi planlanmıştır. Kırklareli Barajı aktif hacmi 112 milyon m3 iken halen 30 milyon m3 su(%30) mevcut.
Son verilere göre bu barajların toplam depolama hacimleri 474 milyon m3, önümüzdeki 120 günlük sürede 600 milyon m3 su gelmeli ki barajların planlanan toplam depolama kapasitesine ulaşılsın. Mevsim gidişatına göre bunun zor olduğu görünüyor. Bu yüzden barajların su yönetim ve güvenliğinin çok dikkatli ve titiz yapılmasında fayda var.”