Ayçiçeğinde ‘zararına’ üretim!

Olgay GÜLER
Edirne Ziraat Odası (EZO) Başkanı Hüseyin Arabacı, ayçiçeğinde maliyetlerin yüksekliği, yetersiz destek primleri ve kuraklık dolayısıyla üreticinin 2 yıldan bu yana zararına üretim yaptığını belirtip, bakanlığa destek çağrısında bulundu.
Ayçiçeği üreticileri, 2 yıldan bu yana yaşanan kuraklık, maliyetlerin yükselmesi ve yetersiz destekleme primi kıskacında üretim yapmaya çalışıyor. Buğday - ayçiçeği paritesinin de gözetilerek desteklemelerin ayçiçeğinde arttırılması talebinde bulunan üretici, geçtiğimiz yıl hükümetin verdiği 1 liralık destek karşısında hayal kırıklığına uğradı. Üreticinin neredeyse 2 yıldır ayçiçeğinde zarar ettiğini belirten EZO Başkanı Hüseyin Arabacı, yaklaşan yeni ekim döneminde bakanlığın desteklemeleri arttırması gerektiğini söyledi.

'BAKANLIĞIN CİDDİ DESTEK VERMESİ LAZIM'
Geride kalan 2 yılın ayçiçeği üreticisi için çok zor geçtiğini kaydeden Arabacı, "İthalat baskısı var, gümrük vergileri sıfırlandı, yurt dışındaki fiyatlar geriledi ama bizim Türkiye'deki maliyetlerimiz aşağıya düşmedi. Bizim bugün yurtdışıyla mücadele edebilmemiz için devletin burada maliyetlerimizi aşağıya çekmesi lazım. Çekilemiyorsa da o zaman bakanlığımızı ciddi destek vermesi lazım. Biliyorsunuz biz bunu 2022 yılındaki hasat döneminde tarım bakanımız Edirne'ye geldiğinde de dile getirmiştik. Açıklanan fiyatlar aşağı yukarı maliyet fiyatına yakın fiyatlardı. Bizim maliyetlerimiz yüksek olduğu için biz bakanlığımızdan bunun için ekstra bir destek istemiştik, maalesef ki o dönemde olmadı. Bu yıl bakanlığımızdan yine istedik. Hatta bu yıl maliyetlerimiz daha yüksekti. Edirne merkezde bölgesel olarak verimi 50-60 kiloya kadar düşen üreticilerimiz oldu. Özellikle Tekirdağ'da hiç biçilmeyen yerler vardı. Baktığımızda Trakya bölgesinde verim önceki yıllara nazaran biraz daha düşüktü. O nedenle biz de bakanlığımızdan ekstra destek istemiştik. Bu yıl ayçiçeğinde 1 lira prim destek olarak bakanlığımız açıkladı ama biz bu desteğin yeterli olmadığını düşündük" dedi.
'ÜRETİCİ BELKİ ZARAR ETMEDİ AMA KAR DA ETMEDİ'
Desteklemelerde buğday-ayçiçeği paritesinin de gözetilmediğini söyleyen Arabacı, "Zaten bugün piyasa şartlarına baktığımızda buğday ile ayçiçeği arasında bir parite vardır ve bu 1'e 2'dir. Burada buğdaya da 1 lira destek verildi, ayçiçeğine de 1 lira destek verildi. Biz 1 yıl öncesi en az 2.5 - 3 lira destek olmasını talep ederken üreticiler olarak, bu geçen yıl da olmadı. Bizim üreticiler olarak baktığımızda bugün en az 4 lira bandında bakanlığımızın destek vermesini düşünüyoruz çünkü 2 yıldan beri ayçiçeği üreticisi çok zor bir dönem geçiriyor. Ancak ektiği diğer ürünlerle, destekleyerek bir şekilde üretim yapıyor. Yani 2 yıldan beri ayçiçek üreticisi belki zarar etmedi ama kar da etmedi" diye konuştu.
'ÜRETİCİ ALTERNATİF ÜRÜNLERE KAYABİLİR'
Üreticinin 2 yıldan beri para kazanamadığını, doğal olarak farklı ürünleri ekme yoluna gidebileceğini ifade eden Arabacı, "Ayçiçeği üreticimiz 2 yıldan beri bu işten para kazanamıyor. Bu üretimin ayçiçeği kısmında zarar olarak değerlendiriliyor. 2 yıl böyle geçti, önümüzdeki yıllar da böyle devam ederse doğal olarak üretici alternatif ürünlere kaymaya başlayacaktır. Oldu ki biz ayçiçeğinde en fazla yüzde 60 oranında kendimize yetebilen bir ülkeyiz ki bu en iyi yılda yüzde 60. O yüzden de burada ayçiçeği üreticisinin 2 yıl zarfındaki yaşadığı fiyat düşüklüğü, piyasa şartları üreticiyi zora soktu. Doğal olarak da biz ayçiçeği üretimini arttıralım, kendi kendimize yetelim derken alternatif ürünlere kaymak zorunda kalacak üretici, eğer böyle giderse. O nedenle de öncelikle fiyat değişmesin aynı kalsın ama maliyetlerimiz düşsün öncelikle. Gümrük vergileri yükselmesi lazım, bununla ilgili bakanlığımızın gerekli işlemleri yapmasını bekliyoruz. Bunların hiçbirisi yapılamasa da en kötü ekstra destek istiyoruz. Çünkü biz dışa bağımlı olmak değil kendi kendine yetebilen bir ülke olmak istiyoruz üreticiler olarak" şeklinde konuştu.